Maatschappij: mens, machine of magie?

Als alles normaal is, en jij en de mensen om je heen gewoon hun gang gaan, valt het meestal niet zo op. Maar soms, als er een kink in de kabel komt, zie je het ineens. Onze maatschappij, die doorgaans zo vanzelfsprekend is, is eigenlijk een best wel fijn en nauwkeurig afgestelde machine.

Dat viel mij op toen bij mij voor de deur mensen over de straat konden schaatsen (en dat valt me weer op als ik de nieuwsberichten over snowzilla lees). Alles kwam ineens tot stilstand. De bus reed niet meer, want glad. De trein reed amper, want er zat teveel ijs op de bovenleiding (ze moesten een heel oud "monster" inzetten om de bovenleiding ijsvrij te houden). Electriciteitsvoorziening kwam in gevaar omdat er te veel ijs op de hoogspanningskabels zat en ze begonnen te dansen. Vuilnis kon niet worden opgehaald, want het was te glad. Kranten, de post, bevoorrading van de winkels, melk ophalen bij de boeren, het ging niet. Mensen die in een ziekenhuis of zo werkten, moesten mopperend en glibberend met ijskrappen onder de schoenen of op de schaats naar hun werk, omdat ze eenvoudigweg niet gemist konden worden.

Toen het ijs vrijdags éénmaal goed en wel was weggesmolten, was het prompt stervensdruk op de weg en in de supermarkten: iedereen moest zijn voorraadkast aanvullen en er werd meteen gevraagd wanneer de gemeente nu dacht de grijze bakken te komen legen. Postbodes moesten op pad met de post van drie dagen in de fietstassen.

Dan zie je ineens uit hoeveel onzichtbare radertjes onze westerse samenleving eigenlijk bestaat. 

Je zet 's ochtends fluitend de grote grijze bak bij de weg, niet één seconde verwachtend dat hij niet geleegd zal worden. Dat regelt de gemeente wel terwijl jij je eigen dingen doet. Je wandelt naar de winkel, zonder ook maar één gedachte te wijden aan de vraag of ze wel hebben wat je nodig hebt, want 's ochtends vroeg is een vrachtwagen geweest om de voorraden aan te vullen.

Allerlei dingen worden geregeld, schoongemaakt, opgehaald en bijgevuld door meestal onzichtbare radertjes terwijl je zelf jouw eigen radertje weer een rondje verder draait op je werk. 

Het lijkt wel magie. Maar als je op straat kunt schaatsen, blijkt ineens weer dat dat niet zo is, en als er dan mensen zijn die hun radertje niet verder kunnen draaien, blijken anderen daardoor weer in de problemen te komen. Ook merk je meteen dat sommige radertjes meer en/of sneller gemist worden dan andere: ziekenhuispersoneel, politie-/brandweer-/ambulancemensen, strooiautochauffeurs, wegenwachters, vuilnisophalers worden meteen node gemist. Op het ommeland missen ze ook meteen de radertjes melkophalers en dierenartsen. 

Het lijkt wel magie, zo'n moderne beschaafde samenleving. Eigenlijk zijn we met ons allen best wel tof, dat we zo'n samenleving zomaar kunnen maken en onderhouden met elkaar. 

Wit, glad en mooi

Als ik naar buiten kijk, zie ik sneeuw. Het valt flink, blijft een paar dagen liggen en smelt dan weer weg. Op Facebook zie ik foto's waarop de rest van Nederland zalig groen en warm lijkt, nou ja, min of meer dan, maar hier balanceren we de afgelopen paar weken steeds rond het vriespunt. Of het leuk is, of niet, daarover wisselen de meningen sterk. 

Ik vind het wel erg mooi, vooral als de sneeuw nog vers is, onbedorven door pekelwagens enzo. Dan is het net alsof je in een Anton-Pieck-kerstkaart woont. Met binnen de warme kachel, en de kerstboom. In iTunes de kerstliedjes-afspeellijst aanzetten. Kerstliedjes oefenen op de gitaar. En soms heb ik ook zomaar zin om te wandelen in dat mooie landschap. Dan trek ik warme kleren en de lelijke maar o zo stevige laarzen aan, en ga ik op pad. Even door de wijk lopen, of een eindje door het recreatiegebied dat bijna in mijn achtertuin ligt. Of ik pak de auto en rij naar het park aan de andere kant van de stad om daar te lopen. 

Mooi hoor, die sneeuw! Laatst kwam ik thuis van het werk en hadden de kinderen van de bovenburen een prachtige sneeuwpop gemaakt. En hij stond in mijn tuin. Dat was leuk thuiskomen. 

Helaas is het voor niet iedereen zo fijn. Mensen die slecht ter been zijn, zitten met zulk weer min of meer thuis gevangen. Ze kunnen nergens zomaar even heen, want glad. Een kennis van mij durft amper in de auto te stappen. Want glad. Ik probeer ze moed in te praten, maar dat is soms best lastig. Uiteindelijk is moed toch iets wat je in jezelf moet vinden, een ander kan je hoogstens helpen zoeken maar het vinden moet je kennelijk toch zelf doen.

Mijn moeder heeft het in zichzelf gevonden. Zij durfde eerst ook niet weg, want glad. Toen ging ik met haar boodschappen doen, en zag ze een mevrouw die ook met een rollator liep rustig over het bestrooide en geveegde fietspad lopen. "Oh", zei ze gelijk, "zo ga ik het ook doen". Even was het stil, en toen zei ze dat het haar zojuist te binnen was geschoten dat ze nog ergens van die tegen-gladheid-onder-de-schoen-bind-dingen moest hebben. Die ging ze maar gauw opzoeken. Dan kon ze er toch nog uit. Ik verzekerde haar dat het in de binnenstad meestal mooi schoon was, en dat ze ook op de webcam van de regionale omroep kon zien of het schoon was. Dan kon ze bij de Hema een kopje koffie drinken als ze daar zin in had.

En nu gaat ze er weer uit, en overal naartoe. Vertelt me pas achteraf dat ze hier en daar heen geweest is. Met de rollator in de bus, met de stevige schoenen met spekzolen aan, en de tegen-gladheid-onder-de-schoen-bind-dingen in het mandje van de rollator. Of onder haar schoenen. Ze laat zich niet klein krijgen. Bij de pakken neerzitten komt in haar woordenboek nog steeds niet voor. 

Ik ben zo ongelooflijk trots op haar! 

Ciao,

Ingrid.